190 χρόνια ελληνικά τελωνεία: Αξιοποιώντας το SearchCulture ως εργαλείο αρχειακής έρευνας

Η ελληνική Τελωνειακή Υπηρεσία, η παλαιότερη ελληνική υπηρεσία (σήμερα διαρθρωμένη ως Γενική Διεύθυνση Τελωνείων & Ε.Φ.Κ. της Α.Α.Δ.Ε.), συμπληρώνει φέτος 190 χρόνια θεσμικού βίου. Με αφορμή αυτή την επέτειο, η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) προχώρησε στην έκδοση ενός ιστορικού και φωτογραφικού λευκώματος που αναδεικνύει την εξέλιξη της Τελωνειακής Υπηρεσίας και τη διασύνδεσή της με τις μεγάλες αλλαγές της χώρας σε θεσμικό, οικονομικό και τεχνολογικό επίπεδο.

Στο πλαίσιο της αρχειακής έρευνας που διεξήγαγε η ΑΑΔΕ για την έκδοση του λευκώματος, o εθνικός συσσωρευτής πολιτιστικού περιεχομένου SearchCulture.gr, που αναπτύσσει το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης και Ηλεκτρονικού Περιεχομένου (ΕΚΤ), χρησιμοποιήθηκε ως εργαλείο αναζήτησης υλικού και χαρτογράφησης πιθανών πηγών πληροφόρησης και τεκμηρίων διευκολύνοντας σημαντικά τον σχεδιασμό του λευκώματος.

Η περίπτωση της τελωνειακής ιστορίας αποτελεί μια χρήσιμη περιπτωσιολογική μελέτη για τη δημόσια διοίκηση, και ιδιαίτερα για τον χώρο των δημοσιονομικών θεσμών και υπηρεσιών. Με τη σύσταση του νεότερου ελληνικού κράτους, οι πρώτοι θεσμοί που συστάθηκαν για την προάσπιση της εδαφικής του ακεραιότητας και τη διασφάλιση των απαραίτητων πόρων για τη λειτουργία του, υπήρξαν αφενός μεν ο τακτικός Στρατός και το Πολεμικό Ναυτικό, αφετέρου δε η Τελωνειακή Υπηρεσία.

Στο SearchCulture.gr φιλοξενούνται εκατοντάδες τεκμήρια που αναδεικνύουν ιδιαίτερες πτυχές της τελωνειακής ιστορίας. Ταχυδρομικές κάρτες που απεικονίζουν τις κτηριακές εγκαταστάσεις των τελωνείων, υπηρεσιακές εκθέσεις, κατάστιχα σύνταξης δασμών και νομοθετικά κείμενα φωτίζουν όψεις της λειτουργίας των ελληνικών τελωνείων και αναδεικνύουν τη συμβολή τους στη δημοσιονομική βιωσιμότητα της χώρας.

Όπως μας ανέφερε ο συγγραφέας και επιμελητής της έκδοσης, Δημήτρης Μπουρίκος, τελωνειακός και υποψήφιος διδάκτωρ του Παντείου Πανεπιστημίου: Η αναζήτηση τεκμηρίων (φωτογραφικών, οπτικών και γραπτών) διήρκεσε περίπου 12 μήνες και σε αυτή την προσπάθεια, η χρήση του εθνικού συσσωρευτή ψηφιακού πολιτιστικού περιεχομένου SearchCulture.gr αποδείχτηκε ιδιαίτερα σημαντική. Το SearchCulture.gr αξιοποιήθηκε ως μια αρχική ενιαία πλατφόρμα εισόδου σε υλικό που σχετίζεται με την Τελωνειακή Υπηρεσία. Παρέχοντας παραπομπές στην πρωτότυπη πηγή του τεκμηρίου χρησιμοποιήθηκε ως εργαλείο για την χαρτογράφηση πιθανών πηγών πληροφόρησης και τεκμηρίωσης για περαιτέρω έρευνα και αναζήτηση υλικού. Επιπλέον, τα φίλτρα αναζήτησης ΕΚΤ- τύπος τεκμηρίου και ΕΚΤ- ιστορική περίοδος βοήθησαν σημαντικά ως εργαλεία ταξινόμησης του υλικού, εστίασης σε συγκεκριμένα είδη τεκμηρίων ή ιστορικών περιόδων και διευκόλυναν τη συγκριτική παρουσίαση και ανάλυση των τεκμηρίων. Παρέχοντας αυτά τα εργαλεία, το SearchCulture.gr διευκόλυνε σημαντικά και συντέλεσε στην εξοικονόμηση χρόνου εργασίας για το σχεδιασμό του επετειακού Λευκώματος.
Περισσότερα εδώ